Na pewno nie u jednego podatnika sama nazwa ,,kontrola podatkowa’’ wzbudza lekkie przerażenie. Każdy jednak powinien wiedzieć, czego może się spodziewać w związku z planowaną kontrolą. Często również podatnicy zastanawiają się, czym kieruje się urząd skarbowy przy wyborze podatników do kontroli podatkowej? Jak się okazuje, w większości sytuacji jest to przemyślane i zaplanowane działanie. Jak zatem przygotować się do kontroli podatkowej, a także jak zminimalizować ryzyko jej przeprowadzenia? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule. 

Typowanie do kontroli podatkowej 

Przy typowaniu podatnika do kontroli podatkowej, urząd skarbowy w pierwszej kolejności poddaje analizie ryzyko prawdopodobieństwa naruszenia przepisów podatkowych. Kolejną ważną kwestią jest oszacowanie wielkości wszelkich nieprawidłowości, które mogły wystąpić ze strony podatnika. Oznacza to zatem, że każda kontrola poprzedzona jest analizą ryzyka i oszacowaniem rozmiarów. Tę kwestię bada i weryfikuje odpowiednia komórka organizacyjna urzędu skarbowego. 

Komórka organizacyjna – kontrola podatkowa 

W każdym urzędzie skarbowym funkcjonuje komórka organizacyjna, która zajmuje się wszelkimi czynnościami analitycznymi i sprawdzającymi. Do jej głównych zadań należy między innymi: 

• gromadzenie informacji na temat wydatków oraz wartości zgromadzonego mienia przez podatnika, 
• identyfikacja obszarów, które mogą mieć wpływ na nieprawidłowości związane z obowiązkiem podatkowym, 
• prowadzenie rejestru ryzyka podatkowego,
• w związku z powyższymi punktami typowanie podmiotów do czynności sprawdzających oraz kontroli podatkowej,
• ustalenie planu kontroli. 

Informacje, które pomagają urzędom w określeniu ryzyka nieprawidłowości, mogą pochodzić od podmiotów zewnętrznych np. od komornika, notariusza, czy banku. Co więcej, takie informacje mogą również pochodzić z tzw. donosów. Pozostałe informacje urząd skarbowy gromadzi z własnych systemów.  

Kontrola krzyżowa 

W związku z prowadzoną kontrolą u podatnika, organ podatkowy może poddać kontroli również jego kontrahentów. Jest to tak zwana kontrola krzyżowa. Podstawę, czym jest i na co zezwala potocznie zwana ,,krzyżówka’’  znajdziemy w art. 274c § 1 ust. 1 ustawy Ordynacji podatkowej. 

Celem kontroli krzyżowej jest ustalenie, czy dane oraz informacje znajdujące się w dokumentach księgowych kontrolowanego podatnika, mają swoje odzwierciedlenie w dokumentach podmiotów, które uczestniczyły np. w procesach transakcyjnych z kontrolowanym. Ta forma kontroli budzi wiele kontrowersji i często uważana jest za ,,bezprawne działanie’’. 

Kontrola podatkowa – na co trzeba uważać?

Od dłuższego czasu urzędnicy sprawdzają przedsiębiorców, poprzez samodzielne nabywanie od nich oferowanych towarów bądź usług. W ten sposób sprawdzają, czy podatnicy wywiązują się ze swoich obowiązków, wynikających z przepisów prawa podatkowego. Dokładniej chodzi o sprawdzenie ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej, a także wydawanie paragonów nabywcy. Niestety często niedopełnienie tych zobowiązań kończy się wszczęciem kontroli przez urząd skarbowy.

Kolejnym, dosyć popularnym powodem wszczęcia kontroli podatkowej są reklamy w internecie. Firmy, które zbyt mocno chwalą się swoimi projektami oraz osiągnięciami na różnego rodzaju portalach, mogą wzbudzić zainteresowanie urzędu. Często również konkurencja może mieć wiele wspólnego z daną kontrolą. 

Należy zatem uważać, by przez swoje własne działania samoistnie nie doprowadzić do kontroli podatkowej.

Jak przygotować się do kontroli podatkowej? 

Jeśli podatnicy chcą odpowiednio przygotować się na wypadek kontroli, muszą przede wszystkim pamiętać o gromadzeniu dokumentów, które potwierdzają wszystkie dokonane transakcje. Dodatkowo powinni sprawdzać swoich kontrahentów, a także dokładnie weryfikować źródła swoich zakupów. Dobrym rozwiązaniem jest również wskazanie pełnomocnika, który w takich sytuacjach wykaże się odpowiednią wiedzą i profesjonalizmem i który skutecznie wystąpi w imieniu podatnika.